Szanujmy innych, a oni nas będą szanować!

Przemierzając ulice naszego kraju spotkamy Białorusinów, Ukraińców, Litwinów, Czechów, Żydów i Niemców oraz Łemków, Karaimów, Tatarów i Romów. Nie pojawili się w Polsce nagle i teraz. Wzmianki o ich obecności na ziemiach polskich pochodzą, min. z czasów istnienia Rzeczpospolitej Obojga Narodów i z czasów istnienia II Rzeczpospolitej. Tak więc wielokulturowość i wielowyznaniowość stanowiła część naszej historii i nadal ją stanowi, obecnie w mniejszym stopniu, niż dawniej.

Skąd więc nieufność, niechęć, uprzedzenie a nawet nienawiść? Przyczyn jest wiele. Jedną z nich jest zapewne brak gruntownej wiedzy na temat mniejszości w Polsce. Kolejną jest to, że nigdy dotąd nie mieliśmy okazji, aby osobiście poznać przedstawiciela/i mniejszości żyjących w Polsce. Ponadto przyczynami są: brak tolerancji czyli brak poszanowania cudzych uczuć, poglądów, upodobań, wierzeń, obyczajów i postępowania oraz funkcjonowanie stereotypów, tj. utartych wyobrażeń o pewnych narodach.

Jak to zmienić? Nie unikać rozmów na tematy związane z mniejszościami i nie odkładać ich na później, bo później może być już – niestety - za późno. Spotykać się i rozmawiać z ludźmi należącymi do mniejszości, aby ich bliżej poznać oraz ich kulturę. Wiedzieć o ludziach, którzy wspólnie z nami zamieszkują Polskę, jak najwięcej, bo często jednak „pozory mylą”.

Łatwo jest nam kogoś skrzywdzić lub coś zniszczyć. Rzeczą trudną jest uzyskanie wybaczenia od skrzywdzonego, zaś niemożliwą odbudowa czegoś, co uległo całkowitemu zniszczeniu. Mowa jest w tym momencie o psychice ludzkiej, która jest bardzo krucha i delikatna.

Uczniowie klasy VI a ze Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II z Prostek, mieli okazję, aby przekonać się o tym, biorąc czynny udział w ćwiczeniu, w którym główne role odgrywały dwa jabłka, identyczne pod względem wielkości, kształtu i koloru. Ustawieni w okrąg rzucali o ziemię jednym z nich. Jabłko rzucone po raz trzeci uległo takiemu uszkodzeniu, że niemożliwa była dalsza kontynuacja zadania. W takiej sytuacji uczniowie zrozumieli, że podobnie bywa z psychiką ludzką. Tak niewiele potrzeba, aby ją uszkodzić lub całkowicie zniszczyć na zawsze. Jabłka i psychiki ludzkiej odbudować się – niestety - nie da.

Po wykonaniu części praktycznej ćwiczenia i jej omówieniu, przystąpili uczniowie do degustacji jabłka, które przez cały ten czas leżało na biurku i dużego fragmentu tego, które uległo rozpadowi. Każdy z nich dostał dwa niewielkie kawałeczki, które następnie zjadł. Oba kawałki jednakowo im smakowały, były soczyste i słodkie. Wniosek, jaki im się nasunął: nikogo i niczego nie należy oceniać po wyglądzie. Obite jabłko nie znaczy mniej wartościowe, człowiek wyznający inną wiarę nie znaczy gorszy.

Ci sami uczniowie odpowiedzieli jeszcze na cztery – postawione przez prowadzącą - pytania:
Co nas Polaków łączy ze sobą? A co nas dzieli?
Co nas Polaków łączy z mniejszościami zamieszkującymi Polskę? A co nas z nimi dzieli?

Analiza udzielonych – przez uczniów - odpowiedzi wykazała, że więcej nas Polaków między sobą dzieli, niż łączy. Zdaniem uczniów ludzie należący do mniejszości, oprócz wierzeń i obyczajów, niczym się nie różnią od nas samych. Według nich wielokulturowość jest dla nas szansą na poznanie czegoś nowego, inspirującego do tworzenia rzeczy małych i dużych. Nie widzą problemu w tym, aby do ich klasy uczęszczało dziecko wywodzące się z mniejszości mieszkających w Polsce. Co więcej, chętnie by się dowiedzieli czegoś na temat kultury, np. mniejszości etnicznych.

Głównym założeniem projektu „Szkoła Tolerancji”, którego uczniowie Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II z Prostek są uczestnikami, jest realizacja szkolnego projektu. Tematem takiego projektu mogą być, min. mniejszości etniczne w Polsce. Nie pozostaje nic innego, jak wziąć się do pracy.

Krystyna Michałowska, szkolny koordynator projektu „Szkoła Tolerancji” w Szkole Podstawowej im. Jana Pawła II z Prostek